Remont został zdefiniowany w art. 3 pkt 8 prawa budowlanego jako wykonywanie w istniejącym obiekcie budowlanym robót budowlanych polegających na odtworzeniu stanu pierwotnego, a niestanowiących bieżącej konserwacji, przy czym dopuszcza się stosowanie wyrobów budowlanych innych niż użyto w stanie pierwotnym. W doktrynie wskazuje się usługi budowlane - niemcy - cennik, Dom i mieszkanie - Forum Gdańsk, Gdynia, Sopot. Porozmawiaj o aktualnych problemach i radościach mieszkańców Trójmiasta. robót budowlanych (np. protokoły odbioru robót, zgłoszenie zakończenia robót budowlanych, decyzja o pozwoleniu na użytkowanie), odnoszące się do pozycji wyszczególnionych w zestawieniu rzeczowo-finansowym. 2. Przy planowaniu robót budowlanych wykonywanych we własnym zakresie lub częściowo we własnym zakresie, do wniosku Z kolei ceny najmu i pracy sprzętu budowlanego w ubiegłym roku wzrosły o 6,2%. Zmiany cen stawek robocizny oraz sprzętu budowlanego w kolejnych kwartałach 2019 r. przedstawia zamieszczony poniżej WYKRES 1 . Średnie krajowe ceny materiałów, które publikowane są w wydawnictwach SEKOCENBUD Informacja o cenach materiałów: budowlanych Zazwyczaj obejmuje skuwanie płytek i tynków, usuwanie elementów wyposażenia. Dopiero po tym można przejść dalej, czyli do ponownego wykańczania pomieszczeń. Trzeba wiedzieć, że ten etap wygląda tak samo przy urządzaniu nowego domu. Warto, więc przeglądać nasze cenniki remontowe. Razem z nimi prezentujemy ceny wykończeń wnętrz. Ceny usług budowlanych aktualizowane co tydzień na podstawie cenników budowlanych ponad 9500 firm budowlanych we wszystkich województwach w Polsce. Wiadomości prognozy oraz komentarze na temat ruchu c BAROMETR CEN - Ceny usług budowlanych firm, Cennik robót z Warszawy , Katowic, Rzeszowa, Łodzi, Olsztyna, Zielonej Góry, Bydgoszczy, Poznania , Gdańska , Szczecina , Wrocławia a mianowicie "Polskie standardy kosztorysowania robót budowlanych". Prace nad wydawnictwem trwały kilka miesięcy, a zadanie było tym trudniejsze, że opracowanie miało w przyszłości służyć zarówno zamawiającym jak i wykonawcom robót budowlanych, bez względu na źródło finansowania (środki publiczne lub prywatne). Internetowy Portal Cenowy SEKOCENBUD.NET zawiera aktualne i archiwalne informacje cenowe (od III kwartału 2012 roku lub IV kwartału 2014 roku w przypadku części informacji) pochodzące zarówno z notowań w ramach systemu SEKOCENBUD (ceny notowane) jak również według ofert producentów i przedstawicieli handlowych (ceny katalogowe). Dane Na podstronie prezentujemy cennik usług remontowych oraz średnie ceny robót wykończeniowych w Warszawie. Może to pomóc w świadomym planowaniu wydatków. Zachęcamy również do zapoznania się z opiniami na temat firm remontowych. Opinie mogą ułatwić podjęcie decyzji. 4. PRZEDMIAR ROBÓT BUDOWLANYCH 4.1. Przedmiar robót i jego zadania 4.1.1. Przedmiar robót spełnia następujące zadania: 1) uściśla opis przedmiotu zamówienia poprzez uszczegółowienie zakresu ilościowego robót, mierzonego odpowiednimi jednostkami miary, 2) stanowi podstawę obliczenia ceny na roboty budowlane. 4.1.2. a4ln1M8. Uuuups ... Błąd 404 Przepraszamy, ale strona, której szukasz nie istnieje. NASZE NAJNOWSZE WPISY Na rynku mamy kilkanaście wydawnictw, które zajmują się opracowaniem baz cenowych, inaczej zwanych cennikami do programów kosztorysowych. Najpopularniejsze z nich to chyba wszystkim znany Sekocenbud oraz Intercenbud. Sekocenbud występuje w kilkunastu odmianach. W zależności od potrzeb można nabyć poszczególne wydania: Informacje o cenach czynników produkcji RMS Biuletyny cen robót Biuletyny cen scalonych Biuletyny cen zagregowanych Wydawnictwa waloryzacyjno-regionalizacyjne Biuletyn Cen Ubezpieczniowych BCU Informacje o cenach czynników produkcji RMS to jedna z najczęściej wykorzystywanych baz cenowych w kosztorysowaniu. Służą do sporządzania kalkulacji metodą szczegółową. Mogą być wykorzystywane również jako podstawa do negocjowania cen i stawek w postępowaniu bezprzetargowym. Zawierają ceny materiałów przedstawione w układzie branżowym jak również ceny pracy i najmu sprzętu budowlanego, stawki robocizny kosztorysowej oraz wskaźniki narzutów Kp. Kz i Z. Biuletyny cen robót Zestaw pięciu Biuletynów cen robót to gotowy do użycia zbiór kilkunastu tysięcy pozycji robót prostych skalkulowanych na podstawie powszechnie wykorzystywanych normatywów oraz cen jednostkowych pochodzących z notowań SEKOCENBUD. Pozwala na sporządzanie kalkulacji metodą uproszczoną. Wykorzystywany jest zarówno do sporządzania kosztorysów inwestorskich i ofertowych na przetargi budowlane, jak również do rozliczania wykonanych robót i szacowania wartości szkód majątkowych. Biuletyny cen scalonych W zestawie Biuletynów cen robót scalonych można znaleźć ceny robót przygotowawczych (BCP), ceny robót drogowych, mostowych i torowych (BCD) oraz ceny asortymentów robót (BCA). Informacje te mogą być wykorzystywane do sporządzania kalkulacji metodą uproszczoną. Stosuje się je do przygotowywania kosztorysów inwestorskich i ofertowych oraz do rozliczeń robót budowlanych. Przydatne są również przy opracowywaniu wniosków o dotacje (w tym ze środków UE), waloryzacji wynagrodzeń kontraktowych, szacowania szkód majątkowych i wartości nieruchomości. Biuletyny cen zagregowanych Do wycen na wysokim poziomie scalenia przeznaczony jest zestaw Biuletynów cen zagregowanych. Zawiera on ceny obiektów (BCO cz. I – obiekty kubaturowe i BCO cz. II – obiekty inżynieryjne), ceny modernizacji i remontów obiektów i ich elementów (BCM) jak również informacje niezbędne do oszacowania wartości na już wstępnym etapie inwestycji (WKI) – w tym do sporządzania opracowania „Wartość Kosztorysowa Inwestycji”. Biuletyny zagregowane stosuje się również do waloryzacji kontraktów, szacowania wartości odtworzeniowej nieruchomości, analiz ekonomicznych i projektowych (w ujęciu kosztowym). Wydawnictwa waloryzacyjno-regionalizacyjne Obszerną informację o zróżnicowaniu regionalnym cen zawierają wydawnictwa waloryzacyjno-regionalizacyjne. Składają się na nią średnie regionalne ceny wybranych, powszechnie stosowanych materiałów budowlanych, instalacyjnych i elektrycznych; stawki robocizny oraz narzuty Kp, Kz i Z; ceny jednostkowe najczęściej wykonywanych robót oraz ceny jednostkowe najczęściej realizowanych obiektów. Układ regionów odpowiada aktualnemu podziałowi administracyjnemu kraju. Oprócz części regionalizacyjnej, ta grupa wydawnictw zawiera również prognozy oraz wskaźniki długookresowych zmian cen (nawet do kilkunastu lat wstecz). Jest to nieocenione narzędzie do waloryzacji kontraktów oraz przeceny i przeszacowania wartości robót i obiektów budowlanych. Prognozy dotyczą okresu trzech kwartałów i pozwalają na uwzględnienie ryzyka inflacyjnego w budżetach inwestycji oraz przy kontraktach rozliczanych w sposób ryczałtowy. Biuletyn Cen Ubezpieczniowych BCU Przeznaczony jest głównie dla osób i firm związanych ubezpieczeniami i likwidacją szkód majątkowych. Może być wykorzystywany również przez rzeczoznawców majątkowych, właścicieli i użytkowników obiektów dotkniętych różnego rodzaju szkodami, samorządy i organy administracji państwowej. Zawiera kompleksowy zestaw informacji związanych z wyceną robót występujących podczas różnego rodzaju szkód. Przydatny jest zwłaszcza podczas kataklizmów i związanych z nimi szkód masowych. Ceny w budownictwie w 2018 r. poszybowały w górę. Czytając artykuły i komentarze w prasie na temat aktualnej sytuacji w budownictwie, można odnieść wrażenie, że przyczyną rosnących cen w budownictwie był przede wszystkim wzrost cen materiałów budowlanych i kosztów robocizny. Czy rzeczywiście ten wzrost ma tak znaczący wpływ na ceny robót budowlanych, że może uzasadnić oferty wykonawców z wynagrodzeniem wyższym o 20–30% od wynagrodzeń sprzed roku, a nawet w skrajnych przypadkach o 200–300%?POLECAMY Faktyczny wzrost cen Analizując ceny i koszty prezentowane przez firmę ORGBUD-SERWIS, monitorującą rynek budowlany, należy uznać, że w ciągu minionego roku (porównywano ceny czwartego kwartału 2017 r. i 2018 r.) ceny obiektów kubaturowych wzrosły średnio od 4,2% do 5,4% w zależności od grupy badanych obiektów (budynki wielorodzinne, jednorodzinne, handlowo-usługowe, użyteczności publicznej, warsztatowe). W przypadku robót inżynieryjnych ceny wzrosły od 1,7% do 7,9% w zależności od zastosowanej technologii (rodzaj materiału, sposób wykonania wykopu) oraz lokalizacji (teren zabudowany, teren niezabudowany). Z kolei wzrost cen robót drogowych oscylował na poziomie 5–8% w zależności od zastosowanej technologii. Według publikacji Głównego Urzędu Statystycznego pt. „Ceny robót budowlano-montażowych i obiektów budowlanych” wskaźniki wzrostu cen obiektów kubaturowych były nieco niższe niż prezentowane przez ORGBUD-SERWIS, mniej więcej na poziomie 3,6–4,8%, wskaźniki wzrostu cen robót drogowych na poziomie 3,2–3,7%. Do robót inżynieryjnych trudno się odnieść z uwagi na niewielką ich reprezentację w publikacji. Można zatem uznać, że wyniki podawane przez oba źródła, tj. GUS i ORGBUD-SERWIS, są zbieżne. Ceny czynników produkcji Prezentacje firmy ORGBUD-SERWIS wskazują, że wartość materiałów użytych do budowy obiektów kubaturowych wzrosła pomiędzy czwartym kwartałem 2017 r. a czwartym kwartałem 2018 r. od 1,7% do 3,7%, a przy obiektach inżynieryjnych – od 1% do 5,8%. Jeśli chodzi o konkretne materiały, to zmiany ich cen w 2018 r. były mocno zróżnicowane. Uzależnione to było od czynników obiektywnych, takich jak zmienność cen surowców do produkcji, kosztów energii i paliw, od konkurencyjności materiału na rynku, pory roku i czynników subiektywnych dotyczących konkretnego producenta, jego pozycji na rynku, prowadzonej polityki sprzedaży, kosztów pracy w danym przedsiębiorstwie. Ważne W 2018 roku wyraźnie wzrosły ceny ceramiki, przykładowo ceny cegieł budowlanych pełnych – w granicach 5,5%, pustaków Porotherm – w przedziale od 11% do 23%, pustaków Mega-Max – od 21% do 40%, pustaków Keraterm – od 19% do 31%. Wzrosły również ceny innych materiałów do wznoszenia ścian, ceny bloków wapienno-piaskowych – w przedziale od 11% do 19%, bloczków z betonu komórkowego – od 10% do 18%, bloczków keramzyto-betonowych – od 11% do 40%. Ceny materiałów docieplających, przykładowo płyt z wełny mineralnej, nie pozostały w tyle za ceramiką, wzrastając od 11% do 22%. W dynamice wzrostu dorównywały im również ceny szkła płaskiego, których zmiany szacuje się w przedziale od 14% do 22%. Nieco mniej wzrosły ceny płyt OSB, bo w przedziale od 15% do 16%, i ceny płyt wiórowych prasowanych – od 6,9% do 9,7%. Na rynku stali również odnotowano dużą zmienność, przykładowo ceny kształtowników wzrosły średnio od 5% do nawet 10%, prętów żebrowanych do zbrojenia betonu – od 8,4% do 9%, blach czarnych, ocynkowanych, trapezowych – od 11% do 14%. W budownictwie drogowym podstawowym materiałem są asfalty, których ceny wzrosły w badanym okresie o ok. 33–34% i spowodowały wzrost cen mieszanek mineralno-asfaltowych od 10% do 15%. Aktualnie monitoring rynku wskazuje, że w pierwszym kwartale 2019 r. nastąpiła znaczna korekta cen asfaltów, podobnie jak cen stali. Bez względu na rodzaj inwestycji kluczowym materiałem w budownictwie są kruszywa do betonów, zapraw, do drogownictwa, których ceny w badanym okresie wzrosły w przedziale od 5% do 13% w przypadku piasków do zapraw, czy nawet 17% w przypadku kruszyw łamanych do betonów. Są również materiały, których ceny wzrosły w znikomym stopniu lub też nawet spadły, czego przykładem mogą być folie budowlane czy też ogólnie chemia budowlana (…). Ta nierównomierność w zmianach cen materiałów spowodowała, że średnia wartość materiałów użytych do budowy obiektów budowlanych wzrosła w ubiegłym roku tylko o kilka procent. Stawki robocizny kosztorysowej i ceny pracy sprzętu Główną przyczyną wzrostu cen w budownictwie są jednak nie zmiany cen materiałów budowlanych, chociaż też mają w tym swój udział, a stawki robocizny, szczególnie kosztorysowej, które w minionym roku, według notowań ORGBUD-SERWIS, zwiększyły się średnio od 9,20% do 9,86% – w zależności od branży robót. Zmiany te spowodowane zostały spadkiem bezrobocia, zaostrzeniem przepisów odnośnie do zatrudniania przez firmy budowlane robotników etatowych oraz urzędową regulacją wysokości minimalnego wynagrodzenia (…). Ceny pracy sprzętu wzrosły jedynie o kilka procent, najczęściej w przedziale 2–3%. W 2018 r. wzrosły zatem ceny czynników produkcji (ceny materiałów, ceny pracy sprzętu, stawki kosztorysowe robocizny), przyczyniając się do wzrostu cen robót w budownictwie. Jak wykazały analizy, za spektakularnym wzrostem oczekiwań finansowych wykonawców nie stoją zmiany cen czynników produkcji, lecz zjawiska ekonomiczno-gospodarcze, które wystąpiły w ostatnim czasie w obszarze budownictwa. Rynek budowlany w latach 2017–2018 Jak podaje Główny Urząd Statystyczny: produkcja sprzedana budowlano-montażowa (w cenach bieżących) niezmiennie rośnie (z małymi wyjątkami) od 2010 r., przykładowo w 2010 r. wynosiła 160,8 mld zł, w 2015 r. – 171,3 mld zł, w 2017 r. – już 186,8 mld zł; w grudniu 2018 r. produkcja budowlano-montażowa wzrosła o 12,2% w stosunku do grudnia 2017 r., natomiast w okresie styczeń–grudzień 2018 r. była wyższa o 17,9% w porównaniu z notowaniami w analogicznym okresie 2017 r.; w pierwszym półroczu 2018 r. wydano ogółem 92 801 pozwoleń na budowę, gdy tymczasem w pierwszej połowie 2017 r. wydano 90 tys., a w analogicznym okresie 2016 r. – 83 420. Jednocześnie według sporządzonych na zlecenie różnych środowisk raportów, raportu Polskiego Związku Pracodawców Budownictwa, BIG InfoMonitor, BIK czy raportu firmy badawczej SPECTIS, pomimo ożywienia na rynku budowlanym spada rentowność firm wykonawczych, której miarą efektów jest zysk operacyjny lub zysk netto. Według specjalistów stoją za tym rosnące koszty produkcji, rosnące koszty wynagrodzenia, ceny paliw i energii, ceny materiałów budowlanych, a także brak płynności przy utrzymujących się zatorach płatniczych. Na niską rentowność przedsiębiorstw budowlanych wpływa również tendencja rosnących kosztów. Inwestorzy poprzez silną pozycję na rynku przyczyniali się do zaniżania cen przez wykonawców, nawet przy długoterminowych i kapitałochłonnych przedsięwzięciach budowlanych. Ważne Zawarte przed laty, w okresie tzw. rynku zamawiającego, kontrakty na realizację robót budowlanych, na niekorzystnych dla wykonawców warunkach, zaczęły w wielu przypadkach przynosić straty. Efektem tego zjawiska jest zwiększająca się obecnie liczba upadłości firm wykonawczych. Według Money – Grupy WP tylko w pierwszej połowie 2018 r. liczba upadłości firm budowlanych wzrosła o 18% w stosunku do analogicznego okresu 2017 r. Ratunkiem dla firm wykonawczych, które popadły w kłopoty finansowe, jest pozyskanie bardziej lukratywnych zamówień na roboty budowlane, które pokryłyby ujemne wyniki przedsiębiorstw, podreperowały ich kondycję, a przede wszystkim pokryły straty z realizacji zaniżonych wcześniej kontraktów. Dzięki mniejszej konkurencyjności firm budowlanych wykonawcy skwapliwie wykorzystują uwarunkowania rynkowe, stawiając zamawiającym wysokie oczekiwania finansowe, które w chwili obecnej mają szansę na akceptację inwestorów. Ważne Aktualnie postępowaniem przetargowym na roboty budowlane zainteresowana jest jedna, dwie firmy wykonawcze (w sporadycznych przypadkach kilka), gdy tymczasem w latach 2010–2015 było ich nawet kilkanaście. W takiej sytuacji wykonawcom daleko jest do zaniżania ofert w celu pozyskania zamówienia, a wręcz przeciwnie. Zasada popytu i podaży pozwala im na podejmowanie strategicznych decyzji co do zwiększania wynagrodzeń, nawet przy zagrożeniu unieważnieniem postępowania przetargowego. Wykonawcom nic nie stoi na przeszkodzie w kalkulowaniu poziomu wynagrodzenia według własnego uznania, ponieważ poziom ten weryfikuje rynek. W chwili obecnej ta weryfikacja, z powodu niewielkiej liczby przystępujących do przetargu firm, jest niska, wobec czego wykonawcy zaczynają uwzględniać w ofertach ryzyko wynikające z charakteru zamierzonej inwestycji. Ryzyko to w okresie „rynku zamawiającego” było niedoszacowane, a więc szkodliwe dla wykonawców. Odpowiedzialność z tytułu bezwładności przedsięwzięcia budowlanego, terminowości, kar, zdarzeń nieprzewidywalnych, zaostrzenia przepisów o zatrudnianiu robotników etatowych itd. nie przekładała się wówczas w żaden sposób na poziom wynagrodzenia. Kiedy pozycja zamawiających uległa osłabieniu, zgodnie z zasadami ekonomii, optymalna stała się sytuacja, w której wykonawca proponuje ofertę z uzasadnionym wynagrodzeniem uwzględniającym satysfakcjonujący zysk i ryzyko, a zamawiający ją wybiera, bo jeszcze jest w stanie unieść ciężar tych kosztów. Obecnie, jak wskazuje analiza Biuletynu Zamówień Publicznych, wykonawcy badają rynek pod kątem możliwości finansowych zamawiających. Przyjmując badaną grupę postępowań przeprowadzonych w 2019 r. za 100%: w 32% przypadków ofert zamawiający unieważnili postępowania z powodu braku ofert lub zawyżonych przez wykonawców oczekiwań finansowych, przekraczających kwoty, które zamawiający mogli przeznaczyć na sfinansowanie zamówienia; w 41% przypadków zamawiający wybierali oferty z wyższym wynagrodzeniem niż wartości robót budowlanych skalkulowane w kosztorysach inwestorskich; w 27% przypadków zamawiający wybierali oferty z niższym wynagrodzeniem niż wartości z kosztorysów inwestorskich. Nadal jest duży odsetek unieważnianych ofert, co może wynikać z trzech przyczyn: wykonawcy mają wygórowane żądania w stosunku do możliwości zamawiających; zamawiający nie są elastyczni i utożsamiają wartość wynikającą z kosztorysu inwestorskiego z kwotą, którą zamawiający zamierzają lub też mogą przeznaczyć na sfinansowanie zamówienia, w konsekwencji, jeżeli wpłyną w postępowaniu oferty z wynagrodzeniem przekraczającym wartość inwestorską, unieważniają to postępowanie; kosztorysy inwestorskie sporządzone zostały nieprawidłowo. Należy jednak zauważyć, że jest duży odsetek postępowań (41%), w których zamawiający wybierali oferty z wynagrodzeniem wyższym o 23–30% niż kalkulacje inwestorskie. W tych postępowaniach maksymalne oferty (niewybrane) przekraczały kalkulację inwestorską o kilkadziesiąt procent, a w skrajnym przypadku nawet 266%. Obecnie mamy zatem do czynienia: z wysokimi cenami robót w budownictwie, ze znaczącymi różnicami pomiędzy wynikami kalkulacji ofertowej a inwestorskiej. Ważne Wzrost cen usług w budownictwie wiąże się oczywiście ze wzrostem kosztów produkcji, ale nie tylko. Główną przyczyną jest przede wszystkim wykorzystywanie koniunktury przez wykonawców. Mniejsza liczba firm budowlanych na rynku spowodowana bankructwami i likwidacjami jednostek wykonawczych oraz powiązany z tym faktem spadek konkurencyjności w pozyskiwaniu zamówień na roboty budowlane to podstawowe przyczyny dużych oczekiwań finansowych wykonawców przekładających się na wzrost cen w budownictwie. Rozbieżność pomiędzy kalkulacją ofertową a inwestorską Przyczyn rozbieżności pomiędzy wartością robót wynikającą z kalkulacji ofertowej a inwestorskiej można upatrywać przede wszystkim w przepisach, które ściśle określają sposób, według którego zamawiający winni przeprowadzić kalkulację inwestorską, i które nie przewidują w formule kalkulacyjnej składnika przeznaczonego na rezerwę, tak jak w innych krajach unijnych. Tymczasem wykonawcy, którzy dążą do uzyskania satysfakcjonującego zysku przy ogromnej odpowiedzialności i ryzyku, przekładają swoje oczekiwania finansowe, o czym już wspomniano, na wyższe wynagrodzenie. I to jest pierwszy powód rozbieżności między kalkulacją ofertową a inwestorską. Drugim powodem jest nadinterpretacja przepisów przez zamawiających, polegająca na dodatkowym usztywnianiu zasad kalkulacyjnych narzuconych im przez ustawodawcę. Chodzi tu przede wszystkim o nagminne stosowanie w kosztorysach inwestorskich średnich cen czynników produkcji, kiedy w aktualnej sytuacji rynkowej można byłoby z powodzeniem stosować ceny z obszaru pomiędzy cenami średnimi a maksymalnymi, co uwzględniłoby nieformalną rezerwę i zbliżyłoby wycenę inwestorską do ofertowej. Według przepisów regulujących kalkulację inwestorską wycena winna być sporządzona na podstawie danych rynkowych, lecz bez konkretyzowania, czy powinny to być ceny średnie, czy maksymalne. Skoro w publikowanych wydawnictwach prezentowane są maksymalne ceny czynników produkcji, to należy uznać, że z takimi cenami można zetknąć się na rynku, więc wybór zależy od uznania zamawiającego. Kalkulacja inwestorska w praktyce Zamawiający dysponujący środkami publicznymi zobowiązani są sporządzać kalkulację inwestorską zgodnie z aktami wykonawczymi do ustawy – Prawo zamówień publicznych, a pr... Pozostałe 70% treści dostępne jest tylko dla Prenumeratorów Co zyskasz, kupując prenumeratę? 10 wydań magazynu "Monitor Dyrektora Szkoły" Dostęp do wszystkich archiwalnych artykułów w wersji online Możliwość pobrania materiałów dodatkowych ...i wiele więcej! Sprawdź Mechanizm waloryzacji odpowiednio reaguje na zmiany cen na rynku. Wprowadzony przez GDDKiA w styczniu 2019 r. system bierze pod uwagę szereg kluczowych dla robót drogowych wskaźników publikowanych przez Główny Urząd Statystyczny (GUS) i to na ich podstawie wyliczany jest wskaźnik korygujący (waloryzujący) cenę. Sprawdziliśmy wskaźniki waloryzacyjne GUS w kontekście najnowszych danych rynkowych. Kolejny miesiąc obserwujemy dynamiczny spadek cen stali. W przypadku cen paliw i asfaltów widoczny jest natomiast trend wzrostowy. Wskaźniki waloryzacyjne dla obu koszyków (bitum i beton) względem poprzedniego miesiąca, zanotowały wzrost (patrz wykresy poniżej). Od stycznia 2019 r. do kwietnia 2022 r., w oparciu o dostępne dane opublikowane przez GUS, wskaźnik korygujący ceny dla nawierzchni bitumicznej wyniósł 1,2087, natomiast dla nawierzchni betonowej 1,2133. Biorąc pod uwagę rynkowe ceny i dane GUS, należy uznać, że wyliczone w oparciu o mechanizm waloryzacyjny wskaźniki, oddają realny obraz zmian cen na rynku. 10-procentowy limit waloryzacyjny Obecnie w umowach GDDKiA stosowany jest 10-procentowy limit waloryzacyjny. Obejmuje on umowy zawierane na wszystkich etapach prac nad inwestycją drogową tj. od opracowania dokumentacji przygotowawczej, poprzez projekt, aż po roboty budowlane i nadzór nad realizacją kontraktu. Taki limit waloryzacyjny obejmie też długookresowe prace związane z utrzymaniem istniejących dróg. Mechanizm waloryzacyjny zakłada, że ryzyko wzrostu (ale również spadku cen) dzielone jest pół na pół między inwestora i wykonawcę a waloryzacja może przybierać wartości zarówno dodatnie jak i ujemne tj. +/- 10 proc. 24 maja br. Rada Ministrów podjęła decyzję o zwiększeniu limitu finansowego Programu Budowy Dróg Krajowych o 2,6 mld zł oraz Programu budowy 100 obwodnic o 115 mln zł. Decyzja obejmuje też podniesienie do 10 proc. limitu waloryzacji dla kontraktów, dla których dotąd był on na niższym poziomie. Pisaliśmy o tym na naszej stronie internetowej. 5 lipca br., przy udziale przedstawicieli Prokuratorii Generalnej Rzeczpospolitej Polskiej oraz Ministerstwa Infrastruktury, odbyło się spotkanie z organizacjami branżowymi. Dotyczyło ono treści planowanych do zawarcia aneksów do umów na roboty budowlane, zwiększających limit poziomu waloryzacji do 10 proc. Zaakceptowanej Kwoty Kontraktowej (ZKK). Trwają jeszcze ostatnie prace nad ostateczną treścią aneksów, a zawieranie pierwszych z nich planowane jest około połowy lipca. Zawarcie wszystkich planowanych aneksów (ponad 130) powinno zakończyć się do końca sierpnia br. Podniesienie limitu waloryzacji będzie miało zastosowanie również do tych wykonawców, którzy składali oferty w 2021 roku i oczekują na wybór oferty najkorzystniejszej lub podpisanie umowy, oraz tych, którzy podpisali umowy w ostatnim czasie. Jak zmieniał się limit waloryzacyjny? Klauzula waloryzacyjna dla robót budowlanych została wprowadzona na kontraktach GDDKiA w listopadzie 2013 r. Wówczas ustanowiony został limit waloryzacji na poziomie 1 proc. wartości ZKK w umowie z wykonawcą. Następnie w drugiej połowie 2017 roku limit waloryzacyjny został zniesiony i taki stan rzeczy utrzymywał się do końca 2018 r. Umowy bez limitu waloryzacji oraz z limitem +/- 1 proc. waloryzowane są w oparciu o wskaźniki cen obiektów drogowych (Wd) oraz wskaźniki cen obiektów mostowych (Wm) publikowane przez GUS. W styczniu 2019 r. GDDKiA wprowadziła zupełnie nowy mechanizm oparty o tzw. „koszyk waloryzacyjny”, jednocześnie ustanawiając 5-procentowy limit poziomu waloryzacji. Za zgodą Ministerstwa Infrastruktury w II poł. 2021 r. ogłosiliśmy pięć przetargów z limitem 7-8 proc. Obecnie limit waloryzacyjny na wszystkich etapach prac nad daną inwestycją wynosi 10 proc. Mechanizm waloryzacji - jak działa? W skład „koszyka”, składającego się z głównych elementów cenotwórczych wpływających na ostateczny bilans kosztowy kontraktu, wchodzą ceny produkcyjne: paliwa, cementu, asfaltu, stali, kruszywa oraz średnie wynagrodzenia pracowników branży (wszystkie z ustalonymi stałymi wagami). Dodatkowo pod uwagę brany jest indeks zmiany cen towarów i usług konsumpcyjnych - wskaźnik inflacyjny (CPI), który odzwierciedla pozostałe elementy cenotwórcze, które nie zostały wyodrębnione w „koszyku” (np. produkty spożywcze, usługi edukacyjne, usługi hotelowe). Mechanizm waloryzacyjny oparty o „koszyk” na bieżąco reaguje na zmiany poszczególnych cen głównych elementów cenotwórczych. Tym samym wzrosty czy spadki cen jednego rodzaju asortymentu w danym okresie często bilansowane są spadkami czy wzrostami innych elementów. W przypadku projektów realizowanych w systemie Projektuj i buduj, waloryzacja następuje od wystawienia pierwszego Przejściowego Świadectwa Płatności (PŚP), wystawionego po upływie 12 miesięcy od daty rozpoczęcia prac, czyli jeszcze na etapie projektowania. W przypadku systemu Buduj, waloryzacja rozpoczyna się od pierwszego PŚP za roboty czyli de facto od razu. W zależności od aktualnej sytuacji gospodarczej i rynkowej, wskaźnik waloryzacyjny może przyjmować wartości dodatnie, co powoduje zwiększenie wynagrodzenia wykonawcy. Zdarzały się jednak również sytuacje, kiedy wskaźniki waloryzacyjne przyjmowały wartości ujemne. Tym samym następowało zmniejszenie należnego wynagrodzenia wykonawcy. Jednym z głównych założeń mechanizmu waloryzacyjnego jest solidarny (50/50) podział ryzyka związanego ze wzrostem kosztów realizacji kontraktów pomiędzy wykonawcę, a zamawiającego (GDDKiA). Przyjęto, że 50 proc. wartości kontraktu podlega waloryzacji. Takie podejście ma zapobiec sytuacji niekontrolowanego i nieograniczonego wzrostu kosztów inwestycji drogowych. Wspólna odpowiedzialność za stabilność sektora Należy podkreślić, że żadne rozwiązania, w tym mechanizm waloryzacji, nie zwalniają wykonawców z analizy ryzyka i rzetelnej wyceny ofert. Tylko należyta wycena usług gwarantuje stabilną realizację danego kontraktu. Dzięki niej wszystkie prace prowadzone przy inwestycjach zostaną wykonane terminowo i z zachowaniem odpowiedniej jakości. Warto też zwrócić uwagę, że dostępnym zabezpieczeniem przed wzrostem np. kosztów paliw, jest również hedging. Są to średnio- i długoterminowe kontrakty (nawet czteroletnie) zawierane w formule stałych cen. Wiele przedsiębiorstw, również tych realizujących relatywnie niewielkie kontrakty na drogach krajowych, korzysta obecnie z tego typu zabezpieczeń. Co istotne, sukcesywnie podpisujemy kolejne umowy na realizację. Od 24 lutego br. podpisaliśmy dziewięć umów na realizację dróg o łącznej długości 95,9 km. Nasz łączny budżet dla tych inwestycji wynosił 4,25 mld zł, a wartość podpisanych umów to 3,1 mld zł (ok. 73 proc. budżetu). Pokazuje to, że wykonawcy podtrzymują swoje oferty złożone jeszcze przed wybuchem wojny. Analizując ryzyka, biorą też pod uwagę, że kontrakty te wejdą w etap prac budowlanych dopiero w 2024 r., kiedy sytuacja na rynku powinna być już ustabilizowana. Ciągłość w podpisywaniu nowych umów na realizację wpływa na utrzymanie płynności i większą stabilność sektora budowlanego w naszym kraju.